این روزها وقتی به گذشته نگاه می کنم به یاد آن آدم هایی می افتم که هر صبح زنگ ساعت تلنگری به خواب شیرین شان می زند،ولی آنها به جای آنکه برخیزند دکمه خاموشی موقت را انتخاب می کنند تا شاید دقلیقی بیشتر بدون دغدغه بخوابند و به خود قول می دهند با صدای مجدد زنگ بیدار می شوند ولی صدای مجدد زنگ، باز هم این به رخت خواب چسبیده ها را بیدار نمی کند و آن قدر سستی می کنند تا نمازشان قضا می شود.
حکایت ما در این سال های گذشته از انقلاب نیز شبیه همین آدم هاست، بارها خواب از چشم مان ربودند ولی هر بار با سستی و بی خیالی تنها لحظاتی چشم مان را باز کردیم ولی دوباره خیلی زود به تخت راحت طلبی خود برگشتیم و سعی کردیم به روی خودمان نیاوریم که زنگ هشدار بار هاست که برایمان به صدا در آمده و دیگر نباید خوابید...
خواندن تاریخ همیشه توصیه شده است ولی این روز ها ضرورت مطالعه آن بیشتر از قبل احساس می شود. البته منظور تنها خواندن حوادث تاریخی و اطلاع از وقایع ، زمان ها و مکان ها نیست که اینگونه مطالعه فقط جسم تاریخ است و دانستن آن دردی از ما و جامعه مان دوا نمی کند و فایده ای ندارد مگر برای افاضه ی فضل در محافل دوستان!
مطالعه ی جسم تاریخ بدون هیچ اصل و هدفی مانند کالبد شکافی لاشه ای ست که بی دلیل در آن کند و کاو کنیم، چون جسم مرده ایست که گاهی آن قدر زیر و رویش می کنیم که بوی تعفنش نفس مان را تنگ می کند و حالمان را بهم می زند و در آخر هم چیزی دست مان را نمی گیرد جز اطلاعات در هم و برهمی که فقط ذهنمان را اشغال می کنند.
مطالعه تاریخ فقط تند خوانی کتب حجیم و قدیمی نیست. تاریخ را باید با هدف و در قالب یک برنامه منسجم خواند. باید گذشته را طوری مرور کنیم که پس از اتمام یک رویداد تاریخی از کنار هم گذاشتن بازیگران، رخدادها، زمان ها و مکان ها بتوانیم به یک تحلیل جامع* برسیم، بتوانیم از آن ماجرا نتیجه ای بگیریم و قطعه ای از قطب نمای حقیقت مان را کامل کنیم، تکه ای از پازل بصیرت مان را کشف کنیم.
اگر می خواهیم در روزگار فتنه پای مان نلغزد و حتی لحظه ای از سر تردید نایستیم و وقت را هدر ندهیم، باید بصیرت داشته باشیم و قطعا یکی از مهم ترین راه های کسب بصیرت مطالعه تاریخ به ویژه تاریخ صدر اسلام و انقلاب اسلامی است.
تا به حال زمان زیادی را از دست داده ایم. باید برخیزیم که حضرت منتظَر، منتظِر قائم می خواهند نه یک مشت سیاهی لشکر خموده و مردد...
پی نوشت:
* البته در استفاده از منابع ارزشمند تاریخی تحلیلی شکی نیست